حماسه ظلمت شکن

کتاب حماسه ظلمت شکن اثر بیسج خلخالی

کتاب های بسیج خلخالی کتاب حماسه ظلمت شکن

شعر بسیار زیبای حماسه ظلمت شکن اثری از بسیج خلخالی در سال 1297 خورشیدی در خلخال به دنیا آمد ،بعد از فر گیری تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود (در مدسه ناصری)،در 14سالگی در مدرسه دارالفنون ، امیرکبیر و سپس در دانشسرای عالی تهران خود را ازلحاظ علمی ارتقا ءداد و به تحقیق و تالیف و نشر آثار قلمی خود پرداخت ؛و آثار ارزشمندی را خلق نمود. بسیج خلخالی در آثار و تالیفات خود حس میهن دوستی و بیگانه ستیزی خود را بطرز مشهودی بروز می داد و این کار را در تمام وقایع سالیان فعالیت و حیات خود نشان داد. بسیج خلخالی از جمله شخصیت هایی است که در فن روزنامه نگاری و فعالیت در عرصه مطبوعات خود را به اثبات رسانده است . او با اخذ مجو روزنامه «غرور ملی »در پانزدهم فروزدین 1330به شماره 253/1 و به شماره دفتری970از وزارت فرهنگ اقدام به انشار روزنامه فوق با روش سیاسی ،اجتماعی و ادبی نمود . نکته قابل ذکر درارتباط با روزنامه«غرور ملی» حس بیگانه ستیزی و میهن دوستی استاد بسیج خلخالی در این نشریه می باشد ،بطوریکه جمله ؛ «دور باد از خاک ایران پای هر بیگانه ای» در کنار آرم و عنوان روزنامه و زیر تابلوی آذربایجان نقش بسته بود ، درج گردید. این روزنامه بطور هفتگی در تهران بین سال های 1330تا 1332منتشر شد .در سند شماره 64 مطبوعات ایران ،آقای محمدقلی بسیج خلخالی مدیر روزنامه غرور ملی را جزو اعضاء مطبوعات مبارز معرفی می کند. زنده یاد بسیج خلخالی در دوره 24مجلس شورای ملی ،مابین سال های 1354تا 1357 با رای قاطع مردم خلخال به نمایندگی انتخاب شد و منشاء خدمات شایانی در آن زمان گردید. استاد بسیج خلخالی علاوه بر فعالیت های مطبوعاتی و انتشار روزنامه غرور ملی و نمایندگی مردم خلخال در مجلس ملی،ادیب و نویسنده برجسته ای بود.و با سرودن قصیده معروف آذربایجان سنگر استقلال ایران است زبانزد خاص و عام شد.لازم به توضیح است که زنده یا بسیج خلخالی مناظره ای با شاعر،روزنامه نگار و شخصیت ادبی و برجسته دیگر منتسب به خلخال که از ارکان اصلی روزنامه فکاهی توفیق بود(زنده یا جهانشاه خدیوی کرندقی)،در باره آذربایجان داشته اند ،که به قسمت هایی از این مناظره اشاره می گردد. آذربایجان من آن خاک بلاخیز و بلا گردان ایرانم من آذربایجانم پرورشگاه دلیرانم بگو با خصم من گر بگسلد زنجیر رخ از هم مرا ا ز جان ایران نگسلاند عهد و پیمانم بگو با خصم من تاریخ غالم را بدقت خوان که دانی من پدید آرنده تاریخ ایرانم من از چنگیزیان مشت فراوان خوردم و اینک نه چنگیز است و نی مشتش ،من آن دیرینه سندانم .... من از سخت جانی شهره دنیای دیرینم توپنداری مجارستانم و چین و لهستانم .... من آذربایجانم لایموتم من نمی میرم اگر ایران ما جسم است من در جسم او جانم ... اگر در کوی جانبازان نشانی دارم و نامی من این نام و نشان بر شهریار خود گروگانم .... زنده یاد جهانشاه خدیوی کرندقی که درباره ایشان نیز مطالبی در این مجموعه منتشر شده دراین مناظره ادبیاتی بسیار شیوا و حماسی که ناشی از نوع دیدگاه وی است چنین سروده است: لازم به توضیح است روزنامه ابرار در شماره 5048خود ،روز هرشنبه ،دهم خرداد ماه 1385قسمت هایی از این شعر بسیار ارزشمند و حماسی را در صفحه اول خود منتشر نموده بود ولی به دلیل شباهت های اشعار این دو شخصیت برجسته،روزنامه نگار و شاعر منتسب به خلخال و نیز شهرت و فراگیر بودن دو قطعه فوق بجای زنده یاد خدیوی اشتباها از نام مرحوم بسیج خلخالی بعنوان شاعر شعر فوق یاد کرده بود. آذربایجان من آذربایجانم زآتش دل دیده گریانم چه می پرسی ز احوالم که من خاطر پریشانم بدامانم همی خوابد یتیمان لخت و بی روزی ز دود آه مظلومان گرفت آتش بدامانم گریزان شد زمن شادی ندیدم روی آزادی صفیر جغد بیدادی فکنده لرزه بر جانم ... و… در شهریور 1320اولین شاعر ایرانی و شاید درتمام دنیا که علیه هیتلر مبارزه را با منظومه «هیتلر دژخیم مرگ »و انتشار آن در روزنامه دکتر خلیل آذر انقلاب«گیتی »آغاز کرد وی بود. به هنگام تاسیس اصل چهار آمریکا در ایران که برنقشه ایران یک عدد چهار مشاهده می شد ، تابلوی اصل چهار بسیج خلخالی در رزونامه بقای تبریز با حس بیگانه ستیزی منتشر گردید. زنده یاد بسیج خلخالی همانطور که اشاره گردید همواره در پی تحقیق و تالیف بود و آثار ارزشمند و زیادی از خود بر جای گذاشته است ،بطوریکه اثر ماندگار و ارزشمند « حماسه هیزم شکن »در سال 1345 خورشیدی نامزد دریافت جایزه ادبی نوبل گشت و علاوه بر آن کتاب ها و آثار دیگری نیز از این ادی خلخالی بر جای مانده است که بیش از پنجاه عنوان می باشد: آیین پرستار آفرودیت آلفورد نوبل نادم خادم امیر کبیر ز مطبخ تا مسلخ آلبرت شوایترز از غار تا دار از خلخال تا واشنگتن پیکار با غم بیاد وطن توبه نامه تبعید شاعر جنگ آفرینان جولانگاه عقل حماسه ظلمت شکن حماسه خاوران چنین گفت بودا چنین گفت شاعر چرا خورهای بادغیس جئال در ملکوت حماسه هیزم شکن زمانی که وکیل بودم زوج پشیامن سپاه مسلح سخن چیست؟ گل آدم گدانامه میراشافردن سگ دربان لاله های قافلانکوه اوج زرین معلم گرفتارهای طاقت کش زندگی نامه های نامزدفاتحان جنگ معلم نامه در جستجوی زندگی دهقان نامه دیوان عالی داوری رنج باغبان در جنگ اژدها شیطان نامه محاکمات منظومه های سربلند فاتحان ابدیت کیست شاعر؟ قصر امل قطعات متفرقه کلیت استاد سلام بر معلم و... تعداد قابل توجهی از آثار مرحوم بسیج خلخالی بصورت نظم و تعدادی دیگر از جمله:گل آدم، سگ و دربان ، قارۀ هفتم ، رسالت شاعر ،پیکار باغم ، چراخورهای بادغیس بصورت نثر هستند. آثاری چون: دختر آب یخ فروش، بوذرجمهر در سلطنت انوشیروان که در سال 1332در تماشاخانه ارک تبریز به نمایش درآمد ، نمایشنامه هستند. زنده یاد بسیج خلخالی بعد از سال ها تلاش،تحقیق ،تالیف و ارائه خدمات مختلف به ویژه در زمینه فرهنگ و ادب در دهم دی ماه 1374 در سن هفتاد سالگی از دنیا رفت.

مروری بر زندگینامه استاد بسیج خلخالی

بسیج خلخالی با نام واقعی محمدقلی نوروزی که با نام محمدقلی بسیج خلخالی نیز از وی یاد شده‌است، (زاده ۲۷ فروردین ۱۲۹۷ در خلخال، درگذشته ۱۳۷۴ در تهران) سیاستمدار و شاعر ایرانی است. وی چند دوره به عنوان نماینده مجلس فعالیت کرده و با وجود فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، فعالیتهای ادبی نیز داشته‌است

آثار برجسته

کتاب حماسه هیزم شکن عنوان شاخصترین اثری است که از بسیج خلخالی منتشر شده‌است، در سال ۱۳۴۵ این کتاب به عنوان نامزد جایزه ادبی نوبل معرفی شد لکن چون به زبان فارسی نوشته شده بود در کمیتهٔ نوبل بررسی نمی‌شود. محمدعلی جمالزاده ادعا دارد شانس نوبل بردنش بالا بوده‌است ولی دربار پهلوی با وی موافق نبوده، چراکه می‌خواسته بسیج خلخالی برنده شود.پس از وقایع جنگ جهانی دوم که فرقه دموکرات آذربایجان تمایل به جدایی آذربایجان از ایران داشت، بسیج خلخالی منظومهٔ حماسی آذربایجان سنگر استقلال ایران را در بیان شور و احساسات وطن پرستانهٔ آذربایجانیان نسبت به استقلال و تمامیت ارضی ایران سرود. این اثر مورد توجه محافل سیاسی و مطبوعاتی آن زمان واقع شد و به میزان گسترده و فراگیری چاپ و از رادیو پخش شد.وی همچنین منظومهٔ بلندی در رثای آبراهام لینکلن سروده‌است.

آثار

برخی از آثار و کتابهای بسیج خلخالی به شرح زیر می‌باشند:

حماسهٔ هیزم شکن
رنج باغبان
دهقان نامه
جدل در ملکوت
گدا نامه
چنین گفت بودا
حماسهٔ خاوران
خادم نادم
البرت شوایتزر
امیر کبیر
لاله‌های قافلانکوه
سلام بر معلم
زوج پشیمان