تاریخ ایران با تکیه بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی - نگاهی اجمالی به تاریخ ایران از باستان تا معاصر
از نگاه کورش، آنچه در غرب فلات می گذشت با آنچه در شرق آن در جریان بود به شدت متفاوت به نظر می رسید. سقوط سارد، دیگر دولت شهرهای مستقلی را که در کناره های دریای سیاه و مدیترانه به بازرگانی سرگرم بودند، پس از دوره های کوتاه نافرمانی به زیر قدرت پارس ها کشاند. غرب، وارث اجتماعی، فرهنگی، مدنی وسیاسی بود و ریشه در تاریخ سده ها و دورانهای گذشته داشت و دولتها و قدرت ها و مدنیت های فراوانی را چون تمدن های میان رودان، اوراتوهیتی، مادی و یونانی را تجربه نموده و ساختار فرهنگ آن شگرف و پرتحرک بود.
پس از فتح غرب، لازم بود کورش با تکیه بر تمدنهای گذشته و ایجاد فضایی عادلانه اجزا فرهنگ های کهن را به یکدیگر پیوند دهد و اصول نوین حکومت پارسیان را بر پایه هایش بنا سازد. اما در شرق درجه ی تمدن بسیار کم بود. قومهای شرقی فلات هنوز در مراحل نخست چادرنشینی و جابجایی طایفه ای به سر می بردند، دولت و سیاست را تجربه نکرده و هرگز در جرگه ی هیچ مدنیتی قرار نگرفته بودند....
..ایرانیان مقیم یمن و بحرین ـ‌که در عصر ساسانیان جزئی از حوزة امپراتوری ایران بودندـ نخستین گروه از ایرانیان هستند که در زمان حیات پیغمبر اکرم، در اثر تبلیغات اسلامی و آشنایی با مبانی ارزشمند آیین اسلام، به این دین گرویدند. رسول خدا با ارسال نامه به اهالی هجر(بحرین)، اسلام را بر ایشان عرضه کرد و از آنان خواست در صورت خودداری از پذیرش اسلام، جزیه بدهند. پیامبر برای اهالی بحرین احکام و شرایطی نیز مقرر کرد؛ مانند اینکه فرزندان خود را به آیین زردتشت درنیاورند؛ اموال آنها برای خودشان باقی خواهد ماند، به جز اموال آتشکده‌ها که برای خدا و رسول خداست؛ برای مسلمانان خوردن ذبیحة زردتشتیان روا نیست و نکاح با زن زردتشتی جایز نمی‌باشد.
