A history of the first thirty years of Bank Melli Iran,
1928-1958
مصور، جدول، نمودار، نقشه ؛شامل تصاویری از سکه ها ، اسکناس ها ، جواهرات سلطنتی و
پس از استقرار مشروطیت هنگامی که دولت از مجلس شورای ملی اجازه استقراض خارجی خواست، احساسات ملی که از وامهای گذشته و رفتار بانکهای بیگانه جریحه دار شده بود به هیجان آمد و نمایندگان مردم به منظور قطع نفوذ سیاسی و اقتصادی بانکهای مذکور و در ترمیم وضع مالی خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجی تاسیس بانک ملی را خواستار شدند، و جمعی از بازرگانان و صرافان متعهد مشارکت در این بانک شدند و در آذرماه 1285 با اعلانی که مبین احساسات عمومی و علاقه مردم به تاسیس یک بانک اعتباری ملی در ایران بود، انتشار یافت .
تشكیل بانک به شكل جدید نخستین بار در سال 1258 هجری شمسی(1296 ه - ق) ده سال قبل از بوجود آمدن بانک شاهی از سوی حاج محمد حسن امین دارالضرب یكی از صرافان بزرگ تهران به ناصرالدین شاه قاجار پیشنهاد شد. متاسفانه این پیشنهاد با دخالتهای بیگانگان و عوامل آنان جامه عمل نپوشید و بجای آن بانک شاهی در ایران مستقر گردید. پس از استقرار مشروطیت هنگامی كه دولت از مجلس شورای ملی اجازه استقراض خارجی خواست، احساسات ملی كه از وامهای گذشته و رفتار بانکهای بیگانه جریحه دار شده بود به هیجان آمد و نمایندگان مردم به منظور قطع نفوذ سیاسی و اقتصادی بانکهای مذكور و در ترمیم وضع مالی خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجی تاسیس بانک ملی را خواستار شدند، و جمعی از بازرگانان و صرافان متعهد مشاركت در این بانک شدند و در آذرماه 1285 با اعلانی كه مبین احساسات عمومی و علاقه مردم به تاسیس یك بانک اعتباری ملی در ایران بود، انتشار یافت.
در روز 23 آبان 1285 میرزا ابوالقاسم ناصرالملك وزیر مالیه وقت مظفرالدین شاه در مجلس شورای ملی حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالی كشور خبرداد و پیشنهاد داد كه دولت برای رفع این مشكل مبلغی از كشورهای اروپایی وام دریافت كند كه با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شد . نمایندگان پس از شور و پیگیری در روز 9 آذر ماه همان سال با تأسیس بانکی كه بتواند برای كشور سود داشته و با سپرده های مردم به نفع كشور و مردم كاركند موافقت كردند.
خبر تشكیل بانک ملی با سرمایه 15 میلیون ( 30 كرور) قابل افزایش به 50 میلیون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد. از طرفی دیگر تغییرات ناگهانی در اوضاع سیاسی و انعقاد قرارداد 1907 میلادی بین دولتهای روسیه و انگلیس و تقسیم ایران و نیز آغاز جنگ جهانی اول و ورود نیروهای اشغالگر به ایران تمام كوششها و تلاشهای تشكیل بانک ملی را نقش بر آب كرد و این آرزوی بزرگ مردم سالها به تعویق افتاد. پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران، سرانجام قانون تاسیس بانک ملی ایران در جلسه مورخ 14 اردیبهشت 1306 به تصویب مجلس رسید و اساسنامه بانک در 14 تیر ماه 1307 مورد تصویب كمیسیون مالیه مجلس قرار گرفت و در روز سه شنبه 20 شهریور 1307 بانک ملی ایران در تهران رسماً كار خود را آغازكرد. اولین مدیر عامل بانک ملی دكتر كورت لنیدن بلات و معاون او فوگل به همراه 70 كارشناس از كشور آلمان به ایران آمدند.
بر حسب اساسنامه بانک ، بانک ملی ایران بصورت یك شركت سهامی دارای شخصیت حقوقی شناخته شد و تابع قوانین تجاری تلقی گردید. سرمایه اولیه بانک 20 میلیون ریال بود كه فقط 8 میلیون آن پرداخت شد و در سال 1314 سرمایه بانک به 300 میلیون ریال و در سال 1331 به دومیلیارد ریال افزایش یافت كه تمام آن پرداخت شده است....
