نخستین قهوه‌خانه‌ها در ایران در دوره صفویان و به احتمال زیاد در زمان سلطنت شاه تهماسب در شهر قزوین پدید آمد و بعد در زمان شاه عباس اول در شهر اصفهان توسعه یافت. با آمدن چای به ایران و کشت این گیاه در بعضی از مناطق شمالی ایران و ذائقه‌پذیر شدن طعم چای دم‌کرده میان مردم، کم‌کم چای جای قهوه را در قهوه‌خانه‌ها گرفت. قهوه‌خانه در ایران تحول و دگرگونی بزرگی در شکل گردهمایی‌های مردم و شیوه گذراندن اوقات فراغت و نوع سرگرمی‌های آنان فراهم آورد. در نهاد قهوه‌خانه دو مکتب مهم از هنرهای کلامی و تجسمی، یعنی نقالی و سخنوری (هنر کلامی) و نقاشی (هنر تجسمی) رشد و بالندگی یافت و در هر یک از این هنرها، هنرمندان بزرگی تربیت شدند. در این کتاب کوشیده شده تا چگونگی پیدایی قهوه‌خانه و روند شکل‌گیری و گسترش آن در ایران از قدیم تا به امروز به اختصار و همراه با تصویرهای به دست آمده از آنها نشان داده شود.
