کتاب مالک و زارع در ایران تالیف ا.ک.س. لمبتون به بررسی روابط و وضعیت دو طبقه مالک و زارع در ایران می پردازد. با توجه به اینکه در ادوار طولانی پیش از اسلام و پس از آن تا چند دهه اخیر، بیش از 80درصد جمعیت ایران را روستائیان تشکیل می داده اند نگاهی به ساختار طبقاتی این قشر وسیع از جامعه ایرانی حائز اهمیت است.
همچنین باید توجه داشت که جز از اواسط دوران قاجاریه که منابع مالی جدیدی به واسطه تماس با کشورهای غربی برای دولت ایجاد شد، در تمامی ادوار پیش از آن، مهمترین منبع درآمد دولت مازادی بوده که توسط زارعین و دهقانان به دست می آمده است. از همین رو ست که نحوه تعامل با روستاها که منبع مالی اصلی دولت به شمار می رفته اند، تاثیرات قابل توجهی بر دیگر بخش های جامعه، قدرت دولت در مقابل تهاجم های خارجی و ثبات حکومت ها داشته است.
در این کتاب در دو بخش تاریخ ملکداری و اداره عایدات اراضی از صدر اسلام تا زمان حاضر، بررسی و تشریح شده است. در بخش اول، تاریخچه زمین داری و اداره درآمدهای اراضی و املاک در ایران از صدر اسلام تا اعطای مشروطیت بیان می شود.
در بخش دوم مولف زمین داری و اداره درآمدهای اراضی و املاک در ایران را از اعطای مشروطیت تا عصر حاضر توضیح می دهد. در کتابنامه فهرست کتابهای خطی فارسی، فهرست کتابهای چاپ و سنگی فارسی و عربی، فهرست کتابهای اروپایی، ماخذ خطی فارسی و ماخذ اروپایی به چاپ رسیده است.
فهرست
دیباچه مولف
منابع تحقیق
پیشگفتار
فصل نخست : منشا تاریخی ; استیلای عرب
فصل دوم : اداره کردن در آمدهای مملکتی
فصل سوم : سلجوقیان و روش اعطای اقطاع
...
