برای دودمان حاکم بر ایران در سال‌های ۹۰۷ تا ۱۱۴۸ قمری، دودمان صفوی را ببینید.ایران
مملکت ایران[۱]
۱۵۰۱–۱۷۳۶
[پرچم ایران صفوی]
پرچم
[ایران صفوی]
نشان ملی
[پهناوری ایران در زمان شاه اسماعیل یکم]
پهناوری ایران در زمان شاه اسماعیل یکم
وضعیت امپراتوری
دولت در تبعید (۱۷۲۲–۱۷۲۹)
پایتخت
تبریز (۱۵۰۱–۱۵۵۵)
قزوین (۱۵۵۵–۱۵۹۸)
اصفهان (۱۵۹۸–۱۷۳۶)
زبان(های) رایج فارسی (زبان رسمی)
ترکی آذربایجانی (ادبیات درباری)
دین(ها)
اسلام (شیعه)
حکومت پادشاهی
شاه
• ۱۵۰۱–۱۵۲۴
اسماعیل یکم (اولین)
• ۱۷۳۲–۱۷۳۶
عباس سوم (آخرین)
وکیل
• ۱۵۰۱–۱۵۰۷
حسین‌بیگ شاملو (اولین)
• ۱۷۳۲–۱۷۳۶
نادرقلی افشار (آخرین)
دوره تاریخی دوران مدرن نخستین
• بنیان‌گذاری
۲۲ دسامبر[۲] ۱۵۰۱
• سقوط اصفهان
۲۳ اکتبر ۱۷۲۲
• آزادسازی اصفهان
۱۶ نوامبر ۱۷۲۹
• فروپاشی
۸ مارس ۱۷۳۶
واحد پول تومان، عباسی، شاهی
پیشین پسین
امپراتوری تیموری
آق‌قویونلو
مرعشیان
پادوسبانیان
اتابکان لر کوچک
هوتکیان
افشاریان
صفویان دودمانی ایرانی‌تبار[۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰]، تُرک‌زبان[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷] و شیعه مذهب بودند که در سال‌های ۸۸۰ تا ۱۱۱۴ خورشیدی (برابر ۱۱۴۸–۹۰۷ قمری و ۱۷۳۶–۱۵۰۱ میلادی)[۱۸] حدوداً به مدت ۲۳۵ سال بر ایران فرمانروایی کردند. شاهنشاهی صفوی توسط شاه اسماعیل یکم که در سال ۸۸۰ خورشیدی در تبریز تاجگذاری کرد بنیان گذاشته شد و آخرین شاه صفوی، شاه سلطان حسین بود که در سال ۱۱۰۱ خورشیدی از افغان‌ها شکست خورد و بعداً در سال ۱۱۱۴ خورشیدی توسط نادرشاه افشار سلسلهٔ صفویان برافتاد.[۱۹]
دوره صفوی از مهم‌ترین دوران تاریخی ایران به‌شمار می‌آید، چرا که با گذشت نهصد سال پس از نابودی شاهنشاهی ساسانی یک دولت متمرکز توانست بر سراسر ایران آن روزگار فرمانروایی نماید. بعد از اسلام، چندین پادشاهی ایرانی مانند صفاریان، سامانیان، طاهریان، زیاریان، بوییان، سربداران و مظفریان روی کار آمدند، لیکن هیچ‌کدام نتوانستند تمام ایران را زیر پوشش خود قرار دهند و میان تمام نواحی و مناطق جغرافیایی ایران در آن دوران یکپارچگی پدیدآورند.[۲۰] این دوره یکی از سه مرحله دوران طلایی اسلام و دوره اوج تمدن اسلامی است.[۲۱]
صفویان، آیین شیعه را مذهب رسمی ایران قرار دادند. روش فرمانروایی صفوی تمرکزگرا و نیروی مطلقه (در دست شاه) بود. پس از ظهور دولت صفوی، ایران اهمیتی بیشتر پیدا کرده و از ثبات و یکپارچگی برخوردار گردیده و در زمینهٔ جهانی نام‌آور شد.[۲۲] در این دوره روابط ایران و کشورهای اروپایی به دلیل دشمنی امپراتوری عثمانی با صفویان و نیز جریان‌های بازرگانی، (به ویژه داد و ستد ابریشم از ایران) گسترش فراوانی یافت. در دوره صفوی (به ویژه نیمه نخست آن)، جنگ‌های بسیاری میان ایران با امپراتوری عثمانی در غرب و با ازبک‌ها در شرق کشور رخ داد که علت این جنگ‌ها جریان‌های زمینی و دینی بود.[۲۳]ایران در دوره صفوی در زمینه مسائل نظامی، فقه شیعه، و هنر (معماری، خوشنویسی، و نقاشی) پیشرفت شایانی نمود. از سرداران جنگی نامدار این دوره می‌توان قرچغای خان، الله‌وردی خان گرجی، و امام قلی خان را نام برد که هر سه از سرداران شاه عباس بزرگ بودند. از فقیهان و دانشمندان نامی در این دوره حسین خوانساری، میرداماد، فیض کاشانی، شیخ بهایی، ملاصدرا، و علامه مجلسی نامور هستند. هنرمندان نامدار این دوره نیز رضا عباسی، علیرضا عباسی، میرعماد، و آقامیرک هستند.[۲۴] از شاعران بزرگ و نامدار این دوره می‌توان به وحشی بافقی، صائب تبریزی، محتشم کاشانی و میر رضی آرتیمانی اشاره کرد
