از جمله کتابهای نوشته شده در زمینه جغرافیای تاریخی مربوط به سر زمینهای تحت نفوذ اسماعیلیه کتاب قلاع حشاشین نوشته پیترویلی،محقق انگلیسی است.این کتاب حاصل سه سفر اکتشافی ویلی و گروهش،طی سالهای 1961-1959 میلادی 1338-1340 شمسی به مناطق گیلان، دیلمان،اشکور،دره الموت و رودبار است که پایگاه مرکزی نهضت اسماعیلیه در شمال ایران محسوب میشده است.
پیروان مکتب صباح که به الموتیان و اسماعیلیه نیز شناخته می‌‌شدند ، به نام حشیشیون (حشاشین) معروف بودند که ریشهٔ کلمهٔ Assasination در زبان انگلیسی نیز از همین مکتب است. بررسى و تحقیق تاریخ اسماعیلیان کارى بسیار دشوار است . محققان براى پژوهش در باره این فرقه با مشکلاتى رو به رو هستند که در بررسى سایر سلسله ها و فرقه ها وجود ندارد . کمتر فرقه اى را مىتوان یافت که مانند اسماعیلیان دچار ابهام و پیچیدگى شده باشد. تاریخچه زندگانى سران آنها و افکار و عقایدشان بسیار تاریک و مبهم است و این مشکل با مراجعه به منابع متعصبانه و مغرضانه دشمنان اسماعیلیان که اجبارا به آنها رجوع خواهد شد ، برطرف نمى شود .
ابهام در تاریخ این گروه دلایل مختلفى دارد ، از جمله این که منابع تاریخى خود اسماعیلیه نوعا از بین رفته و ماخذ عمده اطلاعات ، کتاب هایى به قلم مخالفان ایشان است. از این رو، به ناچار باید به منابع تاریخ نویسانى اتکا کرد که یا کورکورانه دشمن تحولات درونى اسماعیلیان بودند، و یا آن را نادیده مى گرفتند ، لذا بر محقق منصف و بى غرض که تا اندازهاى با تاریخ آن عصر، انس دارد ، غرض ورزى در بسیارى از نسبت ها که به این فرقه و پیروان آن داده اند ، آشکار است ، و اغلب آنها به نظر کلى ، ساختگى مى آید.
